![](/media/lib/547/n-protogromada-4f92de97c1dc72717006bc39a268c0a9.jpg)
Webb spojrzał w przeszłość i zaobserwował początki tworzenia się najgęstszej gromady galaktyk
26 kwietnia 2023, 05:24Teleskop Webba pokazuje rzeczy, jakich nigdy nie widzieliśmy, w tym okres formowania się galaktyk. Webb pozwolił właśnie na szczegółowe obserwacje protogromady siedmiu galaktyk, o przesunięciu ku czerwieni z=7,9, co oznacza, że obserwujemy ją tak, jak wyglądała 650 milionów lat po Wielkim Wybuchu. Astronomowie określili jej prawdopodobną późniejszą ewolucję i doszli do wniosku, że z czasem utworzyła znaną obecnie Gromadę Warkocza Bereniki (Abell 1656), najgęstszą z gromad galaktyk.
![](/media/lib/547/n-rzezba-c23229941ab97ed7bc0906be6c892552.jpg)
Kuratorka wyjaśniła tajemnicę egipskiej rzeźby, która nie powinna istnieć
25 kwietnia 2023, 10:19Gdy tylko zobaczyłam tę statuetkę, pomyślałam, że ona nie powinna istnieć, mówi Margaret Maitland, kuratorka starożytnych zbiorów śródziemnomorskich w National Museums Scotland. Zabytek, który zaskoczył Maitland, a który od 150 lat stanowi zagadkę dla egiptologów, przedstawia mężczyznę trzymającego na kolanach dziecko-faraona. Rzeźba pochodzi z czasów XIX Dynastii (1295–1186 p.n.e.).
![](/media/lib/545/n-badania-dna-w-vasamuseet-ef2b30816028fb482c81732190851654.jpg)
Gdy Vasa tonął, na jego pokładzie znajdowała się kobieta
11 kwietnia 2023, 09:48Wspaniały galeon Vasa, wybudowany na polecenie Gustawa Adolfa na wojnę z I Rzeczpospolitą, zatonął w 1628 roku podczas dziewiczego rejsu po przepłynięciu zaledwie 1300 metrów. Wrak odnaleziono ponad 300 lat później, wydobyto, a okręt zrekonstruowano. Można go podziwiać w specjalnie zbudowanym muzeum. Jednak prace badawcze nad okrętem i tym, co wraz z nim znaleziono, wciąż trwają i wciąż przynoszą niespodzianki. Właśnie okazało się, że na pokładzie w chwili zatonięcia jednostki znajdowała się kobieta.
![](/media/lib/545/n-yzcetib1-2e9c99e1766e356ee9537f2109a45d50.jpg)
Z kosmosu dobiega regularny sygnał radiowy. To planeta „rzeźbi” w polu magnetycznym gwiazdy
6 kwietnia 2023, 12:23Zauważyłam sygnał, którego nikt wcześniej nie odnotował, mówi Jackie Villadsen, astronom z Bucknell University. Uczona w czasie weekendu analizowała w domu dane z radioteleskopu Karl G. Jansky Very Large Array gdy wpadła na coś, czego wcześniej nie zauważono. Wraz z Sebastianem Pinedą z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Boulder przystąpiła do dalszej analizy. I okazało się, że sygnał się powtarza.
![](/media/lib/544/n-tartan-68f36c9bab3d77daf4aec61ad1894515.jpg)
Materiał z XVI wieku to najstarszy szkocki tartan
30 marca 2023, 10:56Najnowsze badania wykazały, że fragment tartanu znaleziony przed około 40 laty w torfowisku w dolinie Glen Affric powstał w XVI wieku, jest zatem najstarszym zachowanym tartanem w Szkocji. Badaniem zajęli się najpierw eksperci z National Museums Scotland, którzy na podstawie mikroskopii cyfrowej wyróżnili w tartanie cztery kolory: zielony, brązowy oraz prawdopodobnie czerwony i żółty
![](/media/lib/544/n-gepard-297667dee03b39a3f3dae1144db60ae2.jpg)
Pierwsze od 70 lat narodziny geparda w Indiach
29 marca 2023, 15:26Po raz pierwszy od 70 lat w Indiach przyszły na świat młode gepardy. Narodziny młodych, z rodziców sprowadzonych z Afryki, to dobra wiadomość, gdyż gepardy na całym świecie są narażone na wyginięcie. Nie zmienia to jednak sytuacji skrajnie zagrożonego podgatunku – geparda azjatyckiego – który może zniknąć z powierzchni Ziemi w ciągu kilku najbliższych lat.
![](/media/lib/544/n-rhic-62e83ffbb42c61006c85f0fb098c2524.jpg)
Dzięki nowemu typowi splątania naukowcy mogli zajrzeć do wnętrza jądra atomowego
28 marca 2023, 10:26Fizycy znaleźli nowy sposób na wejrzenie w głąb jądra atomu. Okazuje się, że można tego dokonać śledząc interakcje pomiędzy światłem a gluonami, bezmasowymi cząstkami, które pośredniczą w oddziaływaniach silnych. Nowo opracowana metoda wykorzystuje nowo odkryty rodzaj kwantowej interferencji pomiędzy różnymi cząstkami.
![](/media/lib/543/n-orzechy-018ec2f16f6115e6634ec789152407ed.jpg)
Wczesne podawanie dzieciom orzechów zmniejsza ryzyko rozwoju alergii
27 marca 2023, 15:35W ostatnich dekadach rośnie liczba alergii na orzechy. Uczulonych na nie jest coraz więcej dzieci, a alergia zwykle rozwija się przed 12 miesiącem życia. Tymczasem eksperci coraz częściej mówią o tym, że wczesne rozpoczęcie podawania dziecku orzechów zmniejsza ryzyko wystąpienia u niego alergii.
![](/media/lib/543/n-ciemnakometa-8aab87ee33af8a3aa087d7068375df50.jpg)
W pobliżu Ziemi krążą „ciemne komety”?
21 marca 2023, 10:14Grupa naukowców z Czech, USA, Kanady, Niemiec i Włoch opisała grupę obiektów w przestrzeni kosmicznej, która nazwała „ciemnymi kometami”. Znajdują się one na granicy pomiędzy kometami a asteroidami. Zdaniem badaczy, wydobywa się z nich gaz, jednak w takich ilościach, że nie widać go przez teleskopy. Jednak skutki oddziaływania tego gazu są widoczne, gdyż te pozorne asteroidy czasami przyspieszają w sposób, jakiego nie da się wytłumaczyć oddziaływaniem grawitacyjnym.
![](/media/lib/542/n-pieskot-0df93e9583ee09651165c1b5d171b0bc.jpg)
Właściciele psów i kotów częściej mają problemy ze snem
20 marca 2023, 10:36Posiadanie psa lub kota może prowadzić do większej liczby bezsennych nocy, czytamy na lamach Human-Animal Interactions. Doktor Lauren Wisnieski i Kayla Medlin z Lincoln Memorial University przeanalizowały dane zgromadzone w latach 2005–2006 w ramach National Health and Nutrition Examination Survey i zauważyły, że właściciele domowych pupili częściej cierpią na bezsenność